พลูโตกินแห้วอีก ไม่ได้เป็นพี่เบิ้มดาวเคราะห์แคระ

ชะตากรรมดาวพลูโตยังไม่สิ้นเคราะห์ ถูกลดชั้นให้เป็นดาวเคราะห์แคระแล้วยังไม่พอ ล่าสุดนักดาราศาสตร์ยังพบว่า ดาวพลูโตมีขนาดเล็กกว่าดาวเคราะห์แคระด้วยกันเอง

ปีที่แล้ว สมาพันธ์ดาราศาสตร์สากล หรือไอเอยู ได้จัดระบบดาวเคราะห์ในระบบสุริยะใหม่ โดยลดชั้นดาวพลูโตจากดาวเคราะห์เป็นดาวเคราะห์แคระ ร่วมกับดาวเคราะห์แคระอีก 2 ดวง ได้แก่ ซีเรส และอีริส ซึ่งการค้นพบดาวเคราะห์แคระอีริส หรืออีกชื่อหนึ่งคือ 2003 ยูบี 313 เมื่อปี 2548 ถือเป็นจุดอวสานของดาวพลูโตในฐานะดาวเคราะห์ที่อยู่ไกลสุดของระบบสุริยะ

ไมค์ บราวน์ นักวิจัยจากสถาบันเทคโนโลยีแคลิฟอร์เนีย ค้นพบว่า แท้จริงแล้ว ดาวเคราะห์แคระนามอีริสที่อยู่ไกลออกไปนั้น มีมวลใหญ่กว่าพลูโต ทำให้พลูโตดำรงตำแหน่งเป็นน้องคนกลางของครอบครัวดาวเคราะห์แคระ และมีดาวซีเรสเป็นน้องคนสุดท้อง

นักดาราศาสตร์ยังใช้กล้องโทรทรรศน์อวกาศฮับเบิลคำนวณมวลของดาวอีริสยืนยันว่ามีขนาดเส้นผ่าศูนย์กลางใหญ่กว่าพลูโตจริง อีริสอยู่ห่างจากโลกราว 14.5 พันล้านกิโลเมตร ใช้เวลาโคจรรอบดวงอาทิตย์ 1 รอบกินเวลา 560 ปี

อีริสมีดวงจันทร์บริวารชื่อว่า ไดสโนเมีย นักวิทยาศาสตร์ได้ใช้มวลของดวงจันทร์ดวงนี้พร้อมกับข้อมูลจากกล้องโทรทรรศน์เค็กที่ตั้งอยู่บนเกาะฮาวาย และกล้องโทรทรรศน์ฮับเบิลคำนวณมวลของอีริส ดาวเคราะห์แคระดวงนี้ไม่ได้มีขนาดใหญ่สุดในบรรดาดาวเคราะห์แห่งสามดวงในระบบสุริยะเท่านั้น แต่ยังมีขนาดใหญ่สุดในบรรดาดาวเคราะห์แคระทั้งหมดที่เคยพบ

ส่วนดาวเคราะห์แคระซีเรส ถูกค้นพบมานานกว่า 200 ปีแล้ว โดยพระและนักคณิตศาสตร์ชาวอิตาลี ซีเรสเป็นดาวเคราะห์ดวงเดียวที่อยู่ในบริเวณที่เรียกว่า "เข็มขัดอุกกาบาต" เป็นกลุ่มอุกกาบาตที่โคจรคั่นอยู่ระหว่างดาวอังคารกับดาวพฤหัส

ก่อนหน้านี้ อีริสเคยถูกจัดอันดับให้เป็นดาวเคราะห์ดวงที่ 10 ของระบบสุริยะ แต่ยังเป็นเรื่องที่ถกเถียงกันมาตลอด จนสุดท้ายไอเอยูได้นิยามดาวเคราะห์แคระบนเงื่อนไข 4 ประการ ได้แก่ โคจรรอบดาวฤกษ์ แต่ตัวมันเองไม่ใช่ดาวฤกษ์ มีมวลพอเพียงที่จะมีแรงโน้มถ่วงของตัวเองและมีทรงกลมสมบูรณ์ ไม่สามารถควบคุมแรงดึงดูดและวงโคจรของสิ่งต่างๆ ที่อยู่รอบวงโคจรของมัน และไม่ใช่ดวงจันทร์บริวาร

ที่มา: หนังสือพิมพ์คมชัดลึก