นักบินอวกาศปลดทุกข์อย่างไร

เคยสงสัยหรือไม่ว่า นักบินอวกาศที่กำลังปฏิบัติหน้าที่อยู่ในยานอวกาศ พวกเขาเข้าห้องน้ำถ่ายทุกข์กันอย่างไร มีส้วมให้ใช้หรือเปล่า เป็นชักโครกหรือนั่งยอง แล้วกำจัดกากของเสียออกจากยานอวกาศอย่างไรในเมื่อยานมีสภาพไร้แรงโน้มถ่วง

ถ้าเป็นส้วมทั่วไป ไม่ว่าจะเป็นแบบนั่งยอง หรือชักโครกบนโลกสามารถกำจัดของเสียให้ลงไปอยู่ข้างล่างได้ด้วยการน้ำราด หรือแรงกดน้ำแล้วแต่ชนิดของส้วม แต่เนื่องจากแรงดึงดูดในอวกาศที่สูงเหนือพื้นโลกไปมีแรงดึงดูดน้อย ส้วมในอวกาศจึงต้องใช้ระบบอากาศไหลเวียนนำของเสียจากการปลดทุกข์ ไม่ว่าจะเป็นปัสสาวะและอุจจาระขับออกไปนอกสถานีอวกาศ

ส้วมในยานอวกาศไม่ได้แบ่งเป็นส้วมสำหรับผู้หญิงหรือผู้ชาย แต่โดยรูปลักษณ์แล้วไม่ได้แตกต่างจากส้วมทั่วไปนัก จะพิเศษก็ตรงที่มีสายรัดเหนือข้อเท้าและมีเหล็กวางกั้นบนต้นขาเพื่อให้แน่ใจว่านักบินอวกาศจะไม่ลอยจากโถส้วมระหว่างขับถ่าย

หมดปัญหาเรื่องถ่ายไป แต่เรื่องที่น่ากังวลต่อมาก็คือเรื่องปัสสาวะ เวลาดูภาพยนตร์สารคดีทางทีวี ผู้ชมมักเห็นนักบินอวกาศโชว์เทน้ำออกจากแก้ว ซึ่งน้ำจะรวมตัวเป็นกลุ่มก้อน บ้างก็เป็นหยดเล็กให้นักบินไล่งับเล่นสนุกสนาน แต่ถ้าเกิดฉี่ออกมาแล้วมันไม่พุ่งลงโถ แต่ลอยไปทั่วยานอวกาศคงไม่น่ามอง

ปัญหาข้อนี้ตัดไปได้ หากปวดฉี่ในห้องน้ำจริง คุณสามารถยืนฉี่ได้ทั้งผู้ชายและผู้หญิง หรือถ้าอยากนั่งฉี่ก็ไม่มีใครห้าม ส้วมในอวกาศมีกรวยที่ต่อกับท่ออำนวยความสะดวกให้ นักบินอวกาศแค่เอากรวยเสียบเข้าไปในส้วมแค่นั้น

ห้องน้ำในสถานีอวกาศจะแยกของเสียที่เป็นน้ำกับกากออก ส่วนที่เป็นกากจะถูกอัดและเก็บไว้บนยานเพื่อนำไปทิ้งหลังลงจอดแล้ว ส่วนน้ำจะปล่อยทิ้งออกไปในอวกาศ องค์การนาซาหวังว่าสักวันจะ "รีไซเคิล" ปัสสาวะมาใช้ในยานอีก นอกจากนี้ ในยานอวกาศยังมีระบบกรอกอากาศเพื่อกำจัดกลิ่นไม่พึงประสงค์ และแบคทีเรียก่อนยานกลับมายังพื้นโลก

นักวิจัยจากมหาวิทยาลัยแห่งหนึ่งในแคนาดา กล่าวว่า หากนำน้ำเสียกลับมาใช้ใหม่จะช่วยแก้ปัญหาให้โครงการสำรวจดาวอังคารในอนาคตที่มีแผนจะส่งมนุษย์ไปสำรวจหลังจากส่งไปแต่หุ่นยนต์

ส้วมบนสถานีอวกาศก็ใช้หลักการเดียวกัน เป็นระบบกำจัดของเสียด้วยแรงดันอากาศที่เก็บกากไว้ก่อน ส่วนปัสสาวะจะถูกดูดออกไปนอกยาน และเก็บไว้ในถังบรรจุขนาด 20 ลิตร แล้วป้อนส่งไปยังยานบำบัดและกำจัดของเสียเพื่อนำกลับมาใช้ใหม่ก่อนที่ยานส่วนนี้จะถูกสลัดออกไปยังอวกาศถูกแรงเสียดสีไหม้เป็นจุณ

ส่วนกากของเสียจากการขับถ่ายจะถูกแรงดันอากาศดูดมาเก็บไว้ในถุงพลาสติกที่ปากถุงเป็นยางรัด และส่งถุงอุจจาระไปเก็บไว้ในถังโลหะ เมื่อเสร็จธุระแล้ว ถุงพลาสติกใบใหม่จะเด้งออกมาสำหรับผู้ใช้รายต่อไป ของเสียพวกนี้จะถูกส่งไปยังยานบำบัดและกำจัดของเสียเช่นกัน

ที่มา: หนังสือพิมพ์คมชัดลึก